top of page

Pasen……lentefeest.....waar komt die traditie vandaan?


21 maartl 2019



Heey dagboek,



Eindelijk!!!! Volgens de kalender begint vandaag de lente. Ik voel het in mijn botten....in mijn gestel. Het verlangen naar de zon...het vooruitzicht naar de heerlijke lange warme dagen geeft je dat vrolijke gevoel. We hebben net een flinke week aan storm achter de rug...dus kom maar op met die lente. Je krijgt gewoon zin in de zomer als je al die mooie kleurige voorjaarsbloemetjes ziet...eigenlijk wel een feestje waard. Als je het goed bekijkt wordt het eigenlijk al gevierd, met Pasen welteverstaan...van origine een lentefeest en dat al eeuwen lang...ik heb me er eens goed in verdiept dagboek en deed me toch bijzondere ontdekkingen over hoe Pasen is ontstaan....super dat wikipedia trouwens.



Er bestaan verschillende lentefeesten uit diverse culturen die sterk op elkaar lijken, en dat al vele eeuwen lang. Het christendom heeft symbolen eraan ontleend en de gebruiken van de lentefeesten in de vieringen opgenomen. De kerk zou Pasen over een heidens voorjaarsfeest heen hebben geplaatst, in een poging dit feest te kerstenen.

Het Pasen zoals wij het kennen is van oorsprong een feest van de lente, waarbij het ontwaken van de natuur na de winter werd gevierd. Zo'n lentefeest is in veel culturen en religies vaak ook ter ere van een Godin van het leven en de vruchtbaarheid, die de natuur heeft doen ontwaken en vruchtbaar heeft gemaakt.



Voor wat betreft Noord-Europa zou het gaan om de vermeende Germaanse Godin Ostara, Godin van de lente, de Germanen offerden eieren en hazen om haar te eren. Misschien komt daar de Duitse benaming van Ostern wel vandaan, maar het is niet met zekerheid te zeggen of deze godin voor de Germanen ooit bestaan heeft….haas en eieren worden wel nog steeds gegeten met Pasen. De Palmpasenstok met het broodhaantje in top heeft eveneens een Germaanse oorsprong. Om de komst van het licht te vieren droegen zij een boom rond met in top een haantje, het dier dat bij zonsopkomst de nieuwe dag aankondigt.

Net als de paasvuren. De bedoeling van de vuren zou in het verleden het verjagen van de demonen van de winter zijn. In het oosten van Nederland en het aangrenzende westen van Duitsland, het woongebied van de Saksen, is dit gebruik nog altijd een levendige, toeristische attractie rondom Pasen.


Maar hoe komen we toch aan de naam Pasen en is het tot een religieus feest gekomen?

Pasen is te herleiden van het Joodse feest Pesach, wat weer is afgeleid van 'sloeg over' in het Hebreeuws, ook bekend als het lentefeest, vrijheidsfeest of matzefeest, één van de belangrijkste feesten in het jodendom. Met Pesach wordt het einde van de joodse slavernij in Egypte herdacht en de uittocht uit Egypte, waarmee het joodse volk werd bevrijd van slavernij.

Gedurende de gehele Pesachperiode wordt volgens de voorschriften geen gist gegeten, het chameetz. Daarmee wordt herdacht dat de Israëlieten tijdens hun vertrek uit Egypte geen gerezen brood konden eten vanwege tijdsgebrek. Ook andere met gist gerezen producten mogen niet worden gegeten. Het verbod slaat op alle andere soorten brood en op alle andere deegwaren. Omdat ongerezen brood niet erg lekker is, heeft men een alternatief bedacht, er worden onder rabbinaal toezicht, grote dunne crackers gemaakt, de matzes. Ze worden vaak gegeten met boter en bruine suiker, geraspte kaas of zachtgekookt ei


Voordat Pesach begint vindt een grote schoonmaak plaats op grond van Exodus 12:15 en wordt in elk geval door orthodoxe Joden het gehele huis gereinigd van alle mogelijke resten van gerezen brood en gist. Ook wordt het servies afgewassen of er wordt zelfs een apart servies gebruikt. De avond voor Pesach wordt het huis met een kaars doorzocht om de laatste resten te vinden. De volgende ochtend wordt al het gist ritueel verbrand. Met kinderen wordt er een spel van gemaakt, de kinderen verstoppen de laatste stukjes brood of gist, en de ouders moeten zoeken, terwijl de kinderen "warm" en "koud" roepen als de ouders dichterbij of verderaf zoeken.


Eeuwen later werd Pasen een christelijke traditie, ook wel het paasfeest genoemd, en werd het belangrijkste feest van het (liturgische jaar) kerkelijk jaar of kalender. Op Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen, herdenken christenen het lijden en de kruisiging van Jezus. Met Pasen vieren zij zijn opstanding, ook wel verrijzenis genoemd, uit de dood. De belangrijkste dagen rond de Pasen zijn:


1. Schortelwoensdag: woensdag voor Pasen, het klokgelui wordt opgeschort tot en met Stille Zaterdag.

2. Witte donderdag: begin van het lijden van Jezus.

3. Goede Vrijdag: lijden en sterven

4. Stille zaterdag of paaszaterdag: grafrust

5. Paaszondag: opstanding


Pasen behoort daarmee tot de traditie van de zoenoffers, die draaien om de noodzaak van de dood voor het leven, de verzoening met het goddelijke en de spirituele ontwikkeling van de eigen ziel door beproeving. De kleur van gewaden die men draagt tijdens de paastijd zijn:



· Paars, de kleur van boete en soberheid in de veertigdagentijd ( tijd voor Pasen)

· Wit, wat staat voor zuiverheid en geluk, wanneer de feestdag geen betrekking heeft op het lijden van Jezus.

· Rood, Symbool van de liefde en van de Heilige Geest, op Palmzondag, Goede Vrijdag en herdenkingen rond het lijden van Jezus.

Ook het Carnaval, Aswoensdag, de Vastentijd en Palmpasen zijn vanouds voorbereidingen voor de paasviering.


Waarom Pasen elk jaar op een verschillende datum valt, komt door het feit het paasfeest binnen het christendom gevierd wordt op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente. Paaszondag valt ongeveer in het midden van de jaarlijkse paascyclus en dat bepaalt ook wanneer de andere kerkelijke feestdagen binnen deze cyclus vallen. Zo valt Aswoensdag, waarmee de vasten begint, altijd 46 dagen vóór Pasen (er zijn veertig vastendagen, de zondagen in deze periode tellen niet mee), Hemelvaartsdag altijd 39 dagen later, Pinksteren altijd op de 7e zondag na Pasen.



Naast het christelijke aspect van Pasen werd het paasfeest ook steeds meer een kinderfeest. Dat is niet alleen terug te zien in de paashaas en het schilderen en zoeken van eieren, maar ook in het zingen van paasliedjes. Rond Pasen worden naast christelijke- ook vrolijke kinderliedjes met als thema Pasen gezongen.


De Paashaas en Paaseieren tonen aan hoe voorchristelijke elementen kunnen opduiken in de christelijke gebruiken. Zo worden paaseieren opgehangen in de bomen, een overblijfsel van de heilige-boom cultus uit de Germaanse traditie. De Paastak, vaak de krulwilg die we tegenwoordig met Pasen versieren, stamt dus af van de Germaanse cultus met de meiboom. Deze symbolen ziet men ook in andere lentefeesten zoals Beltane en feesten van de Assyriërs, die aanmerkelijk ouder zijn dan de christelijke versie…of de mythe van Adonis, de jaarlijks stervende en herrijzende god, partner van Aphrodite.

Een veel oudere ei traditie stamt uit China. In de zevende eeuw voor Christus aten de chinezen al gekleurde eieren. Tijdens de viering van hun lente feest maakten ze drie dagen lang geen vuur. Ze wilden zo de zon de kans geven om de natuur te ontdooien. Rauw vlees kon makkelijk bederven, daarom aten ze gedurende die dagen hardgekookte eieren.


Volgens de overlevering is die paashaas een heel bijzonder dier, hij heeft een gouden vacht en is bovendien onzichtbaar. Dat die haas ook eieren zou leggen, zoals vroeger wel werd verteld, is te verklaren uit het feit dat sommige vogels soms een verlaten hazenleger gebruiken als nest. Hun eieren werden gezien als hazen-eieren. Het verhaal van de paashaas is verder uitgegroeid tot een verzonnen kinderritueel, dat pas sinds de zeventiende eeuw voor het eerst in Duitsland opkomt. De paashaas heeft van oorsprong een pedagogisch karakter en hij schenkt oorspronkelijk slechts eieren aan kinderen die zich goed gedragen.

In het zuiden van Nederland zorgde niet de paashaas voor de verstopte eieren, maar waren het de kerkklokken. Vanaf de donderdag voor Pasen, Witte donderdag, luidden de klokken niet meer tot de ochtend van Pasen. Volgens het verhaal reisden de kerkklokken in die dagen naar Rome om daar gezegend te worden. Als ze weer terugkwamen waren ze volgestopt met eieren, die ze in de tuinen achterlieten.


Dat er veel eieren met Pasen werden gegeten zou kunnen omdat deze tijdens de christelijke vastenperiode niet gegeten werden. Het is namelijk zo dat de kerk het eten van eieren, tussen Aswoensdag en Pasen verbood. Deze eieren werden dan pas met Pasen opgegeten, waarbij de oudste eieren gebruikt werden om te versieren. De boeren gaven hun mooiste eieren aan de pastoor, als paasoffer. Eieren werden door de boeren als symbool van vruchtbaarheid gezien. Men geloofde dat het ingraven van een ei in de grond en garantie was voor vruchtbaarheid van het land en een goede oogst. Om dezelfde reden werd in de eerste korenschoof vaak een ei gestopt, in de hoop dat ook de volgende oogst goed zou zijn…

Naast alle verhalen over lentefeesten en oude symbolische tradities is er nog een verklaring voor het feit dat we juist met Pasen, in de lente, veel eieren eten. Leggen onze kippen tegenwoordig het hele jaar door eieren, vroeger was dat anders. In de donkere wintermaanden lag de leg bijna helemaal stil, Brak de lente aan, dan waren er opeens weer volop eieren. Hoe het ook zij… het is een leuk vrolijk en vooral gezellig feest. De winter is voorbij en we kunnen uitzien naar een zonnige en warme periode vol groen en leven van wat de aarde ons biedt.



Vele culturen over de gehele aardkloot vieren het al duizenden jaren . Opgelucht dat de donkere tijd er weer opzat, net als wij nu! Weer volop kleur, langer licht, uitkijkend naar de zomer. Vandaar ook….Vrolijk Pasen!!!!


Was weer een mooie dag, dag boek....

74 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven
bottom of page